Hukuk (Özet) : Hukuk, her şeyden önce bir düzen demektir. Fakat hukukun öngördüğü düzen, gerçekten gerçekleabat bir düzen değildir. Hukuk, topluluk içinde insanların sahiden nasıl davrandıklarını değil, nasıl davranmaları gerektiğini gösterir. Hukuk, kendisine uyulmak ve uygulanmak bağırsakin vardır. Türe değeri dolayısıyla, insanlar arası ilişkileri bir düzene dokunmak, toplumsal ömürın gerçekleşmesini hazırlamak icap. İnsanlara, “Bana uy; Beni gerçekleştir” buyruğu ile seslenir. Hukuk düzeni, doğduğu andan itibaren kişinin karşısına akseptans edilmesi ve uyulması gereken, muhakkak güzel kurallar olarak çıkar. İnsan, özgür bir varlıktır ve iradesini hukukun buyrukları doğrultusunda kullanabileceği kabilinden, onlara aykırı bir yönde de kullanabilir. Bu nedenle topluluk içinde insanların tasarruf ve davranışlarının ahbaplık kurallarına uymaması, her bugün mümkündür. “İşte ahbaplık, kişioğlu davranışlarını değerlendiren, çıkar çatışmalarına çözüm getiren kurallardan, normlardan meydana mevrut bir düzen, bir bütündür.” İnsan-kişioğlu, kişioğlu-huy ilişkilerinin insanlığın hissedar çıkarı ve huzuru bağırsakin evrensel ilkelerle güvence şeşna düzenınmasıdır. Hukuk, beşeriyet seviyesi bağırsakin göstergedir. Hukukun temeli, kaynağı üzerine birbunca fikir ortaya atılıtır. Bunlar kaynağı: tanrı, sınıf çıkarları, topluluk sözleşmesi, huy ve insanlar olarak belirten ufuklerdir. Hukuk Nedir Hukuk, toplumun umumi menfaatini veya fertlerin ve toplumun hissedar iyiliğini hazırlamak için konulmuş olan ve umum gücüyle desteklenen kaide, pay ve kanunların hepsidür. Elan geniş bir tanılamamıyla ahbaplık, adalete yönelmiş toplumsal evetşlakin düzenidir. Hukuk Söz Demeı Hukuk kelimesi Arabi “pay” kökünden hasılat ve pay kelimesinin çoğcelil olarak bilinmektedir (galat-ı meşhur). Zenciçda “pay” kelimesinin çoğcelil “beddua’kak”tır. Türk Kıstak Kurumu’na bakılırsa ahbaplık kelimesi, “Toplumu düzenleyen ve devletin yaptırım güçlükleü belirleyen yasaların hepsidür”. Bunun dışında hukukun “haklar” anlamı da vardır. Mecazi anlamda ise, ahbaplık, ülfet anlamında da kullanılır. Fen Demeı Hukuk dönemden döneme değişmiş olduğu bağırsakin hala doyurucu bir tanılamam binalamamıştır. Kant “Hukukçular hala hukukun tanılamamını aramaktadırlar” der. Günümüzde en çok akseptans edilen tanılamamı ise: “Muayyen bir zamanda belli bir toplumdaki ilişkileri düzenleyen ve uyulması büyüklük zoruna (müeyyide) ilgilanmış kurallar hepsidür.” Ilmî bir disiplin olarak ahbaplık, kendi içinde temel olarak ikiye ayrılır. Umumi olarak hukukun kişiler arası ilişkileri bahis vadi kısmına Özel Hukuk, kişiler ile büyüklük veya devleti oluşturan kurumlar arası ilişkileri düzenleyen kısmına ise Halk Hukuku adı verilir. Bu kocaoğlanrım roma hukukundan kalma bir ayrımdır (ius privatum-ius publicum). çağdaş Hukuk, Ticaret Hukuku ve Devletler Özel Hukuku özel hukukun, buna ivaz Anayasa Hukuku, Ukubet Hukuku ve İdare Hukuku umum hukukunun kafalıca ast dallarıdır. Hukuk Kuralları ve Özellikleri Hukuku diğer toplumu aranjör kurallar olan örf ve adetler, gelenekler ve dinlerden kocaoğlanran özellik büyüklük aracılığıyla güvenceye düzenınmış ve cebri yaptırımlara iye olmasıdır. Hukuk kuralları kişioğlu davranışlarını düzenler ve bulunduğu toplumun ayar yargılarını taşır. Soyutluk ve genellik özelliği sayesinde müşabih nitelikteki bilcümle durumlarda uygulanması sağlanır. Yapmış oldurım (Müeyyide) Hukuk vadiında yaptırım umum gücü ile uygulanır. Hukuka uymayı zorlama, uymayanları cezalandırma ve uyulmadığı durumlardaki zararları en aza indirmek bağırsakin kullanılır. Hukuk düzenini sağlamayı ve korumayı lakinçlayan yaptırımlar gene ahbaplık düzeninin öngördüğü şekilde adına getirilir. Maddi ve tinsel yaptırımlar olarak ikiye ayrılır. Maddi yaptırımlar hukuka aykırı durumlarda uygulanırken tinsel yaptırımlar bu durumları karışmak bağırsakin kullanılır. Ukubet hukukunda ölüm, hapishane ve vakıf cezaları; temel hukukunda siyasetten men, parti kapatma; vergi hukukunda vergi ve gümrüksüzçılık cezaları kabilinden derece derece ahbaplık dallarında derece derece yaptırımlar vardır. Hukukun Dayanağı Hukukun dayanağı ile müteallik çeşitli dönemlerde kuramlar üretilmiştir. Bunları sıralamamız icabında; bilinçi bir irade olarak gkalıntı kuramlar, irade dışı olarak gkalıntı kuramlar ve pozitivist kuramlar. Bu kuramların birtakımlar felsefik değil ortaya konduğu devrin problemlerını çözmek veya siyasal ufukleri ahbaplık biliminde dile getirme ihtiyacından ortaya çıkmıştır. İdesi ve ideali hak olan ahbaplık, umumi olarak şu şekilde tanılamamlanabilir: “Hukuk, adalete yönelmiş toplumsal bir evetşlakin düzenidir.” Bu tanılamamdan, hukukun üç ayrı fonksiyonu adına getirdiğini görmekteyiz. Bu fonksiyonlar düzen, pratik yarar ve adalettir. Hukukun Toplumdaki Fonksiyonları 1. Düzen Fonksiyonu Hukukun bu fonksiyonu ile anlatılmak maksut, hukukun toplumsal ömürı düzenleyip insanların barış ve güvenlik içinde bir arada evetşamalarını sağlamaktır. 2. Ameliye Yarar (Sosyal İhtiyaçların Hakkındalanması) Hukukun pratik amacını, toplumsal gerçeklik belirler. Hukuk bu fonksiyonu ile topluluk içinde canlı insanların, birbirleri ile sağlamak zorunda oldukları ilişkilerini ve biyolojik, ruhsal bir varlık olarak insanoğlunun binasından meydana gelen ihtiyaçlarını karşılamaya çdüzenışır. Hukuk bu fonksiyonu ile veladet, teehhül, ölüm vb. önemli biyolojik vakaları da çeşitli hükümlerle düzenler. Tek ahbaplık düzeni ömürın temel gerçeklerini görmezden gelemez. Hukuk düzeni, insanoğlunun katıksız binasına ve bundan sonra mevrut ihtiyaçlarına munis sürdürmek zorundadır. Hukuk önemli ölçüde, iktisadi gerçeklere de merbutdır; iktisadi gereksinimlara uymalı ve onları karşılamalıdır. 3. Türe Hukuk bu fonksiyonu ile belli bir kombinezon şeşna aldığı toplumsal gereksinimlerı, özü salt bir muadelet düşüncesi olan hak ölçüsüne vurarak başlıca kimliğini kazanır. Hukukun idesi ve ideali adalettir. En kısaltarak tanılamamıyla hak, “bir muadelet düşüncesi”dir. “Türe, nesnel (objektif) ve öznel (sübjektif) sürdürmek üzere dü derece derece anlamda kullanılır. Türe aslında ahlâki bir kavramdır; Bu kapsamda, yiğitlik, fazilet anlamında şahsi bir özelliği deyimler. Erkek her bugün haklı olana yönelir, her insana kendine düşeni çevirmek yolunda sürekli ve değemekmez bir çaba gösterir. İşte bu tasarruf ve çabayı gösteren hak, özne (süje) ile müteallik oluşundan ötürü öznel (sübjektif) hak olarak nitelenir. Bir yiğitlik olan öznel adaletin dışında ve ondan önce nesnel (objektif) bir hak mefhumı vardır. Nesnel hak, kişinin bir özelliğini değil, kişilerin müşahhas durumlarda gerçekleştireceği ilişik biçiminin bir özelliğini deyimler. İşte ahbaplık vadiında hukuki ayar olarak kelam konusu olan hak de, bu nesnel anlamda adalettir. Çünkü ahbaplık, insanlar arası ilişkileri biçimlendiren, onlara görünür ve algılanabilir bir düzen veren, bu amaca yönelen normlar hepsidür.” Topluluk bağırsakindeki davranış ve ilişkilerin değerlendirilmelerini bağırsakermiş kurallar bilcümleü olarak ahbaplık, bu değerlendirmelerde hak ölçüsünü kullandığı ve yönetmek durumunda bulunduğuna bakılırsa, adaletin böylece, hukukun da bir değerlendirilme ölçüsü olacağı doğaldır. Hukuk normlarında hak acaba ne ölçüde yansıtılmıştır ? Mevcut ahbaplık ne denli adaletlidir ? İşte burada kanun üstü hak mefhumı ortaya çıkmaktadır. Bu, tüm ahbaplık sistemine ve sistemlerine hâkim mevcut, nesnel ve salt bir ayar niteliğindeki adalettir. Hukuk bir topluluk düzenini bağırsakerir. Hukukun varlık nedeni de adalettir; gerek bulunan düzeni gözlemek, gerekse onu değemektirmeyi meşrulaştırmak bağırsakin her bugün adalete kafavurulur. Nesnel ve kanun üstü hak hukukta karşımıza müesses ahbaplık düzenlerinin birincil örneği, olması gereken ahbaplık anlamında ahbaplık idesi olarak çıkar. Bu niteliği ile hak, bulunan ahbaplık düzenlerinin kendisine munis olup olmadığı açısından bir ayar ve değerlendirme ölçüsü olabilir. Yine bu özelliği ile hak, aynı zamanda hukukun idealidir. Hukukun akdetmek amacını güttüğü şey adalettir. Birbirleri ile olumlu ve negatif karşılıklı ilişkilerde mevcut bu üç fonksiyon balans içinde olduklarında, adil bir ahbaplık düzeninin gerçekleşmesi sağlanır. Olağan olarak tüm ahbaplık normları bu üç fonksiyonu da kapsar. Sonuç olarak ahbaplık, hem adaleti gerçekleştirecek, hem toplumsal evetşlakin uyacak, hem de bu toplumsal ömürın barış içinde sürebilmesi bağırsakin bir düzen görünümünü sağlamaya çdüzenışacaktır.
İlk yorum yapan siz olun